Fahamu Mambo Muhimu ya Kufanya Katika Kila Hatua ya Ujauzito

Hatua ya kwanza: Miezi mitatu ya kwanza ya ujauzito

1. Panga kuonana na mkunga wako

Mara baada ya kujua una ujauzito, mjuliswhe daktari wako ili uweze kupanga kuonana naye. Kwenda na wakati ni jambo la msingi pindi unaonana na daktari, inategemea unaishi wapi na lazima uwe umepanga kuonana na daktari wakati una ujauzito wa wiki 10, lakini inaweza kutokea wiki ya 8 au 12.

Kuonana na daktari inaweza ikachukua masaa 2 ikiwa ni nyumbani, kliniki au chumba cha upasuaji. Wakati umeonana na daktari unaweza kufanya yafuatayo;

• Akakuuliza kuhusiana na historia ya matibabu yako, ikiwemo ujauzito uliopita na jinsi ya maisha yako.
• Akakupa taarifa kuhusu namna ya kujihudumia wakati wa ujauzito kama vile kula vizuri na kufanya mazoezi.
• Akakupima shinikizo la damu (presha)
• Akakupima uzito na urefu, atachukua vipimo hivi ili kuweza kujua hali ya uzito wako kiafya (BMI)
• Akachukua vipimo vingine vya mwili.

2. Tumia vidonge vya virutubisho-lishe kwa siku mara moja

Anza kula kidonge lishe cha asidi ya foliki mara moja. Asidi ya foliki ina virutubisho vya muhimu ambavyo vinamlinda mtoto asipate matatizo ya mgongo wala ubongo kama vile mgongo wazi “spina bifida”. Unahitaji mikrogramu 400 (400mcg) ya kidonge lishe cha foliki ya asidi (vitamin ya b9). Unaweza kununua vidonge hivi kwenye duka la dawa au maduka makubwa. Vivyohivyo unatakiwa kutumia vidonge vya vitamin B kila siku pia unaweza ukatumia vidonge vya vitamini za ujauzito kama unapenda, lakini kula mlo kamili utakusaidia kupata vitamini zote unazohitaji.

3. Pima kabla hujatumia madawa

Unahitaji kuwa muangalifu wakati wa kutumia dawa hasa za kununua madukani kwani zinaweza zikawa siyo nzuri kwa mtoto wako. Ongea na daktari wako kuhusiana na madawa yoyote utakayotumia au pia unaweza ukamuuliza muuza madawa kuhusiana na dawa husika.

4. Kama unavuta sigara ni muda wa kuacha

Kuvuta sigara wakati wa ujauzito siyo nzuri kwa mtoto wako unaweza kusababisha mimba kuharibika au kupata matatizo wakati wa kujifungua na pia inaweza kumletea mtoto matatizo wakati wa ukuaji. Hujachelewa sana kuacha sigara kama unahitaji msaada ongea na daktari wako anaweza kukupa msaada kwa namna ya kuacha kuvuta sigara, sigara zote huwa na nikotini, hivyo kama unatumia ongea na daktari wako namna ya kuacha.

5. Acha pombe

Hakuna njia ya uhakika kujua kama pombe ni salama wakati wa ujauzito ndio maana wataalamu wengi hushauri kuacha pombe kabisa wakati wa ujauzito.

6. Acha kunywa vinywaji vyenye kafeini

Wakati wa ujauzito unaweza kuendelea kunywa kahawa lakini punguza hadi 200mg kwa siku ambayo ni sawa na kikombe kimoja au viwili. Ikiwa unaweza kutumia zaidi ya 200gm za kafeini kwa siku wakati wa ujauzito inaweza kuongeza uwezekano wa mimba kuharibika. Kiwango cha 200mg kinajumuisha vyanzo vyte vya kafeini ikiwemo chai, cocacola, vinywaji vya kuongeza nguvu na chokoleti.

7. Jifunze nini cha kula na nini siyo cha kula

Mlo kamili utahakikisha unapata mahitaji yote yanayotakiwa kwa ajili ya ukuaji wa mtoto. Inaweza ikakushangaza kujua kwamba unahitaji nguvu nyingi miezi mitatu ya kwanza au miezi mitatu ya pili. Lakini utatakiwa uache baadhi ya vyakula wakati wa ujauzito kwani inaweza ikawa na vijidudu au sumu ambayo inaweza kumdhuru mtoto, hii inaweza ikajumuisha vyakula vya maziwa, nyama ambayo haijaiva kama maini na samaki wabichi.

8. Pata ahueni katika magonjwa (magonjwa ya asubuhi) yanayoambatana na ujauzito

Wamama wengi wanapata magonjwa miezi mitatu ya mwanzo ya ujauzito. Kula kidogo lakini mara nyingi, jaribu kutambua vyakula gani vinakufaa na vipi havikufai. Kula vyakula kama biskuti, karanga, mkate vinaweza kusaidia. Kuumwa kwako kutaanza kupungua kuanzia wiki ya 16 mpaka 20. Kama unatapika mara nyingi kwa siku wasiliana na daktari wako mapema iwezekanavyo, unaweza ukawa na ugonjwa unajulikana kama “hyperemesis gravidarum” unaohusisha kupata kichefichefu kilichopitiliza na kutapika sana.

9. Tambua ishara hatarishi

Kuna baadhi ya ishara wakati wa ujauzito ambazo ni hatari kwako na sio za kupuuza. Wakati tumbo la uzazi linakua utaanza kuhisi vichomi na nyonga kuuuma, kila mara jaribu kuwasiliana na daktari wako.Kama utakuwa na vichomi vinavyoambatana na damu wasiliana na daktari wako mapema iwezakanavyo.

10. Pata Mapumziko yakutosha iwezekanavyo

Ni kawaida kuhisi uchovu wakati wa miezi mitatu ya kwanza. Hii ni kwasababu mwili wako unapata mabadiliko mengi ya haraka ya homoni na viwango vyake. Weka miguu juu ukiwa na nafasi ingawa hii huweza kuwa ngumu kama unafanya kazi. Jaribu kupanda kitandani mapema japo mara moja katika wiki. Hatakama hutaweza kulala mpaka baadae kupumzika na kitabu au mziki laini itasaidia kukutuliza. Zima simu na sahau kuhusu kazi. Mtoto akija usingizi utakua mgumu kupata kwahiyo jaribu kuupata vyema kwa kipindi hiki. Ni vyema ukaanza kujizoesha kulala na ubavu kwani jinsi tumbo lako linavyokua utashindwa kulala kwa tumbo au mgongo. Kwani ukilala na mgongo utaathiri mzunguko wa damu katika mwili wako hatahivyo mpaka miez mitatu ya mwisho kulala kwa ubavu husaidia kupunguza hatari ya mtoto mfu, ukilinganisha na kulala na mgongo. Kwahiyo ni vyema ukaanza sasa.

11. Jiandae kumwona mwanao

Kama hauna tatizo lolote katika kipimo cha ultrasound cha kwanza, kipimo hiki hufanyika wiki 10 au 14 za kwanza.Daktari wako atamwangalia mtoto mapigo ya moyo na kukwambia lini utampata mtoto wako kwani kipimo hiki huchukua dakika 20 tu au huweza kuchukua zaidi hivyo ni vyema kumsubiri mtoto ageuke.

12. Amua lini uwajulishe watu kuwa wewe ni mjamzito

Baadhi ya wanawake hupenda kuwaambia ndugu zao na marafiki kuwa ni wajawazito papo hapo wengine husubiri mpaka miezi mitatu ya pili kwani tumbo halifichiki. Kama umepata matatizo au kazi yako ni hatarishi na inachosha ni vema ukawaambia mapema.

13. Mazoezi

Mazoezi ya mara kwa mara huweza kusaidia mahitaji ya kimwili na kiakili. Hakuna sababu ya kukuzuia kufanya mazoezi ikiwa wewe ni mjamzito, kufanya mazoezi kutakusaidia kupata wepesi na kuwa mchangamfu.

14. Fanya kazi zako kiusalama

Kuwa muangalifu na kemikali za kusafishia nyumba, vaa kinga muhimu kuzuia hatari wakati unatumia kemikali hizi hatarishi na wakati unafanya usafi fungua madirisha yako na milango. Kumbuka ujauzito unaweza ukaathiri utendaji kazi wako, hasa kama unafanya kazi na x-ray au kemikali.

15. Anza kufanya mazoezi ya nyonga

Mazoezi ya nyonga yanaweza kusaidia kuzuia kuvuja kwa mkojo wakati wewe ni mjamzito na baada ya mtoto kuzaliwa. Kama hujaonyeshwa namna ya kufanya mazoezi ya nyonga wakati umeonana na daktari basi muulize unapoenda kuonana naye tena.

16. Muhusishe mwenza wako

Wamama wengi watarajiwa kupata uzoefu mapema wakati wa ujauzito, mazoezi wakati wa ujauzito yanasaidia kuunganika na mtoto tangu akiwa tumboni.

17. Nunua sidiria ya uzazi

Maziwa yaliyojaa yanaweza yakawa ishara mojawapo ya kuwa wewe ni mjamzito na kama sidiria zinakuumiza fikiria njia mbadala.

18. Fanya mapenzi kama una hamu

Kama miezi mitatu ya kwanza unajihisi umechoka basi usifanye mapenzi lakini kama hujapata matatizo yoyote hakuna sababu ya kuacha kufanya kipindi chote cha ujauzito.

19. Fanya “massage”

Kuna unapata matatizo ya kuumwa kichwa mgongo au unataka tuu upumzike basi nenda kafanye “massage” ya wajawazito au muombe mwenza wako akukandekande mabega, mgongo na kichwa kupunguza maumivu.

20. Fanya bajeti kwa ajili ya mtoto

Anza kufikiria kuhusu namna gani utamuhudumia mtoto kama vile nguo,chakula, nepi(diapers) nk.

Hatua ya pili: Miezi mitatu ya pili ya ujauzito

1. Jifunze kuhusu kipindi hiki na ratiba ya kumuona daktari

Katika wiki ya 16 daktari wako na mkunga wako watakuambia kuhusu vipimo vitakavofanyika ukiwa wiki ya 18 au 21 na kipimo hichi kitaangalia namna mtoto anavyokua. Utaenda kumuona daktari wiki ya 25 na 28 kujua ukubwa wa mfuko wa uzazi na kupima shinikizo la damu (pressure) na kuangalia kama umeathirika na ugonjwa wowote ikiwemo UTI.Lakini miezi mitatu ya pili utapata vipimo hivi kila mara uendapo hospitali.

2. Amua kama unataka kujua jinsia ya mtoto

Je ni wa kike au wa kiume? Wakati wa kipimo ni rahisi kujua jinsia ya mtoto kama hajifichi kwa mpimaji.

3. Mwanao akisogea kwa mara ya kwanza

Katika wiki ya 18 na ya 20 ya ujauzito utaanza kumsikia mwanao akisogea ndani ya mfuko wa uzazi. Kama ni ujauzito wako wa kwanza inaweza ikakuchukua muda kuweza kutambua mtoto akisogea.

4. Chagua mzazi mwenzako

Katika kipindi cha miezi mitatu ya pili ni wakati mzuri wa kujua unataka nani awepo wakati wa kujifungua, kuwa na mtu anayekusaidia anaweza akafanya mabadiliko makubwa hasa wakati unakaribia kupata mtoto.Mzazi mwenzako siyo lazima awe baba mtarajiwa, anaweza akawa rafiki, mama yako au mama mkwe.Unaweza ukawa na wazazi wasaidizi zaidi ya mmoja.

5. Angalia kuongezeka kwa uzito wako

Ni kawaida kuongezeka uzito kidogo wakati wa ujauzito. Kula mlo kamili kutahakikisha unaongezeka uzito kidogo, kadiri mtoto anavyokua . Angalia namna uzito wako unavoongezeka. Pumzisha mwili na akili yako wakati wa ujauzito kwa kufanya mazoezi malaini kama yoga.

6. Kunywa maji ya kutosha

Wakati wa ujauzito ni muhimu kunywa maji, ni vizuri kunywa japo glasi 8 ambayo ni sawa na lita 1.5 kila siku, jaribu kutembea na chupa ya maji kila uendapo.Maji husaidia kubeba mahitaji ya muhimu kwenye damu kwenda kwa mtoto. Kunywa maji pia husaidia kuzuia magonjwa kama maambukizi ya mfumo wa mkojo (UTI), kuvimbiwa nk. Yote ni kawaida wakati wa ujauzito.Kama una tatizo la mwili la kutunza maji (oedema) kunywa maji ya kutosha kwani husaidia kutunza maji mwilini.

7. Panga muda wa mapumziko

Muda wa mapumziko unaweza ukapunguza matumizi ya hela na muda. Miezi mitatu ya pili ni kipindi muhimu cha kupumzika, kwa kawaida kichefuchefu kinakua kimeisha na uchovu utakua umeisha. Ni salama kusafiri kwa ndege wakati wa ujauzito mpaka wiki ya 36.

8. Chagua jina la mtoto

Kwa sasa tayari utakua na majina machache unayodhani yanaweza kumpendeza mwanao na pia ni vema umshirikishe mwenzi wako. Chagua idadi ya majina kumi unayoyapenda wewe na mwenzi wako, alafu futa yale usioyapendelea, endelea mpaka mtakaporidhia majina machache.

9. Anza manunuzi ya nguo za uzazi

Kama tumbo bado halijaanza onekana, ni vizuri kuanza kununua nguo za uzazi, nunua kidogo sasa na nyingine baadae tumbo linavozidi kukua.

10. Anza kutafuta huduma kwa mtoto

Ni vema kuanza fikiria kuhusu huduma kwa mtoto hata kama unadhani bado muda ni mrefu, tafuta vipeperushi vya watoa huduma kwa watoto. Anza kufanya utafiti wa mtu wa kumuangalia mtoto na kukusaidia mara baada ya kujifungua na ulizia watoa huduma wazuri mtaani kwako.

11. Muandae dada mtu au kaka mtu kwa ndugu anayekuja

Kama una mtoto tayari ni vema ukamuandaa kwa ujio wa mdogo wake, mwambie kwamba kuna mtoto anayekuja na ikiwezekana nenda naye kwa daktari wako.

12. Tembelea daktari wa meno

Ni vema kufanya hivi kwani muongezeko wa homoni mwilini unaweza kuathiri meno yako na fizi zinaweza kuvimba na kutoa damu hivyo kuna nafasi kubwa ya kupata maambukizi wakati huu.

13. Sherehekea nusu ya kipindi cha ujauzito

Katika wiki ya 20 ni nusu ya kipindi cha ujauzito hivyo ni vema ukajipongeza na kufurahia kipindi hicho.

14. Lala kwa ubavu

Tumbo lako linavyozidi kukua linaongeza msukumo wa damu katika mishipa mikuu kwa hiyo haishauriwi kulala na mgongo kwani utaathiri ufikaji wa oksijeni kwa mtoto, hata hivyo miezi mitatu ya mwisho hupunguza hatari ya kujifungua mtoto mfu, ukichangia kulala kwa mgongo. Kwahiyo kama hujaanza kulalia ubavu ni vema uanze mapema.

15. Andika ndoto zako kipindi cha ujauzito

Utaanza kugundua unakumbuka ndoto nyingi kipindi hichi ni vema kuandika ndoto hizo wewe pamoja na mwezi wako.

16. Andaa mahala salama kwa mtoto

Mahali salama kwa mtoto wako ndani ya miezi sita ya kwanza ni chumba unacholala wewe, haina haja ya kuhangaika awali, unaweza omba msaada mtu mwingine akusaidie kuandaa mahitaji hayo.

17. Omba vitu vya mtoto visivotumika kutoka kwa rafiki au mwanafamilia

Kununua vitu vya mtoto inaweza ikawa gharama kubwa kwahivyo ni bora kuomba kutoka kwa rafiki au mwanafamilia (mama yako, dada yako, wifi au mama mkwe) vitu visivotumika kwa ajili ya mtoto.

18. Fikiria kuhusu likizo ya uzazi

Kama unafanya kazi ni vizuri ujue unastahili mda gani na toa taarifa kwa muajiri wako kwamba wewe ni mjamzito japo wiki 15 kabla mtoto hajazaliwa na umuombe akuandikie likizo ya uzazi.

19. Tuliza akili

Kama unahisi unachanganyikiwa, kuvaa nguo zilizotengenezwa kwa pamba inaweza kusaidia kukutuliza au kama kuna baridi vaa nguo ambazo ni rahisi kutoa pindi ukisikia joto.

20. Chagua mazoezi au mchezo salama

Kufanya mazoezi wakati wa ujauzito ni vizuri kwako na kwa mtoto hivyo mazoezi ya kuogelea hufanya uwe mchangamfu kipindi tumbo lako linakua, maji yanabeba uzito wako na kunyoosha misuli. Tumbo lako linavyokua mchezo wowote hatarishi hauruhusiwi.

21. Ungana na mwanao

Mwanao anaanza kusikia sauti wiki ya 23 ya ujauzito ambapo inasemekana mfumo wa kusikia unafanya kazi vizuri ili kukusaidia uungane na mwanao. Kuongea na kumuimbia mwanao ni jambo la msingi la kuwaunganisha pamoja mpaka utakapozoea.

22. Pata muda na mwenzi wako

Katikati ya maandalizi za mtoto wako unahitaji kupata muda na mwenzi wako, mnaweza  kutoka kuangalia sinema au kwenda kula au kupumzika popote, kama una watoto tayari ni vema utafute msaidizi wa kazi ili uwe na muda wa peke yako.

Hatua ya tatu: Miezi mitatu ya tatu ya ujauzito

1. Tambua kusogea kwa mtoto wako

Mtoto wako anakua kila muda na kumbuka kusogea kwake kunaongezeka kila mara. Kila mtoto ana utaratibu wake wa kutembea na kulala na wewe utatambua wa mwanao utahisi mtoto anavyosogea mpaka kipindi cha kujifungua, kama utahisi mabadiliko yoyote mtaarifu daktari au mkunga wako haraka iwezekanavyo.

2. Jifunze kuhusu miezi mitatu ya mwisho

Katika kipindi hiki mkunga wako atakuambia ujiandae kwa ajili ya kujifungua na mengine ikiwemo dalili za uchungu na namna ya kukabiliana nazo. Mkunga wako atapima ukubwa wa tumbo lako na namna mtoto anavyokua kila mtakapoonana kama kuna haja ya kipimo zaidi atakuambia.

Kama  ni mtoto wako wa kwanza na umekaribia  tarehe ya kujifungu na hakuna dalili zozote za uchungu, mkunga wako atakufanyia  huduma yenye kusaidia uchungu kuanza(membrane sweeping) .

3. Tambua dalili za ujauzito ambazo sio za kupuuzia

Kifafa cha mimba ni tatizo linalopatikana kipindi cha ujauzito wakat plasenta haifanyi kazi vizur inaweza kutokea wiki ya 20 lakini hasahasa miezi mitatu ya mwisho.Mkunga wako ataangalia dalili za tatizo hilo pindi unapoenda kumuona. Vipimo mkunga wako atakavyochukua ni vya muhimu kuweza kutumia. Ni vizuri kuweza kutambua dalili zake. Angalia sana maumivu ya kichwa, kutokuona vizuri, kutapika, kuvimba mikono na miguu wasiliana na mkunga au daktari wako haraka iwezekanavyo.

4. Kula vizuri

Katika kipindi hichi ni vizuri kula vyakula vyenye afya na vyenye kuongeza madini ya chuma, kwahiyo kula vyakula vinavyosaidia kutengeneza chembechembe nyekundu za damu ambazo zitamsaidia mwanao. Kula vyakula kama vile nyama, mboga za majani, juisi zitakazosaidia kuongeza madini hayo.

5. Nyoosha mwili

Sasa ni wakati muhimu wa kunyoosha mwili kujiandaa kujifungua, miezi mitatu ya mwisho mazoezi hayo yatakusaidia kupunguza maumivu wakati wa kujifungua.

6. Massage tumbo lako

Tumbo lako linavozidi kukua ni vema ukaanza kumjua mwanao kabla hajazaliwa, ni salama kabisa wewe au mwezi wako kulikandakanda tumbo lako kwa ustaarabu.Ni jambo la upendo kwenu kuwa karibu na mtoto wenu, na utahisi akipiga mateke au kusogea kama kukujibu kutokana na “massage” unayomfanyia.

7. Weka sawa mahitaji ya mwanao, zikiwemo nguo na vifaa

Hii ni kazi mahususi kwa mwenza wako kupanga na kuweka vizuri mahitaji ya mwanao, ni vizuri ukiwa na marafiki waliotayari kukusaidia, ukikosa usingizi ni wakati mzuri wa kuandaa mahitaji ya mwanao.

8. Ongea na mwanao

Mtoto wako anasikia sauti yako, kuongea nae ni sehemu ya kuwa karibu na mwanao, kama kuongea na mwanao unaona ni jambo la ajabu, unaweza ukasikiliza mziki, ukaimba, ukasoma kitabu kwa sauti akusikie.

9. Jifunze kuhusu hatua za uchungu

Ni vigumu kutabiri nini kitatokea lakini jambo la busara kujifunza hatua za uchungu kabla wakati huo haujafika, kitu ambacho kitakusaidia kuwa tayari kwa kipindi hicho.

10. Andaa mpango wa kujifungua

Mpango wa kujifungua ni namna ya kuwasilisha mahitaji yako kwa wakunga na daktari wako ambao wanakusaidia wakati wa uzazi. Kitu ambacho kitafanya utaratibu mzima wa kujifungua kuwa sawia, unachotaka kutokea na kitakachotokea. Unaweza pia ukaandika mambo unayohitaji ili yakusaidie wakati wa kujifungua.

11. Jua uchungu wako

Baada ya kupita nusu ya kipindi chako cha uzazi, utaanza kusikia misuli ya tumbo lako kuanza kukaza mara kwa mara kukaza inajulikana kama “Braxton hicks contractions”. Sio kila mtu anayo, ukipata misuli kukaza huku andika namna inavyotokea na kwa kipindi gani ili uweze kujua jinsi gani inatofautiana na uchungu wa kujifungua.

12. Nunua nguo kwa ajili ya mtoto wako

Anza kufikiria kuhusu nguo na kitanda cha mtoto wako kama nepi, ambazo mtoto atahitaji, nunua mahitaji muhimu kabla mtoto hajazaliwa na uweke akiba ili ununue nyingine baadae. Kumbuka kwamba utapata nguo nyingi kwa marafiki na ndugu, safisha kila kitu kabla ya kutumia ili kuepuka muwasho kwa mtoto wako.

13. Andaa begii la hospitali

Ni jambo la muhimu kuwa na begi lako la hospitali tayari limeandaliwa kabla ya siku yako ya kujifungua,hata kama huendi kujifungulia hospitali.Kama unapendelea unaweza kuwa na mabegi mawili moja kwa ajili ya siku ya uzazi na nyingine kwa ajili ya siku baaada ya uzazi.

14. Pata usingizi wa kutosha

Kama unapata wakati mgumu kupata usingizi, jaribu kuwa na mito mipya na ilio bora kukusaidia. Kuweka mmoja katikati ya mapaja na mwingine mgongoni na mwingine chini ya tumbo itakusaidia sana kuweza kupata usingizi wa kutosha. Kumbuka kulala kwa ubavu ili uendelee kupunguza nafasi ya kuzaa mtoto mfu.

15. Andaa mahitaji ya ndani ya familia

Fanya maisha yawe rahisi, kwa kuandaa   mahitaji ya muhimu kama mboga mboga, dawa za kufanyia usafi nk.

16. Andaa kiti cha mtoto kwenye gari

Kama unapata mtoto wako hospitali utahitaji siti kwa ajili ya mtoto wako.

17. Kuwa mbunifu katika mapenzi ndani ya miezi mitatu ya ujauzito

Kama una ujauzito ambao hauna shida, unaweza kuendelea kujamiana mpaka pale kufikia kipindi mfuko wa uzazi kupasuka, au wewe kwenda kujifungua, na pia utahitaji kujua ni mikao gani itakua nzuri kwa mwenza wako kuweza kuwa huru wakati wa kufanya mapenzi.

18. Waite wasaidizi

Usijiskie vibaya marafiki wakija kukusaidia, au wanafamilia. Watapendelea kusikia na kuona wanafanya jambo la msingi kwa ajili yako. Kuwa na mtu wa kufanya usafi ndani kuosha vyombo, kukupikia ambaye atakuwa msaada mkubwa kabla  ya mtoto wako kuzaliwa na kuja nyumbani.

19. Ijue hospitali

Kama unatarajia kujifungua hospitali, fahamu utaratibu wa wodi za uzazi.

20. Epuka maumivu ya mgongo

Je,tumbo lako linakupa maumivu ya mgongo? Usiinue kitu chochote kizito, kitakuumiza misuli yako, jaribu kutafuta mkanda wa uzazi utakaokusaidia kuweza kuepuka maaumivu ya mgongo.

21. Jiandae kujifungua

Hakikisha wewe na mwenzi wako mna namba zote za muhimu, namba ya mkungwa wako, namba ya daktari na namba ya hospitali, kama una watoto au mifugo itakua bora kumtafuta mtu wa kuweza kuwatunza ndani ya kipindi hichi.

22. Jifunze kutunza kichanga chako

Kama bado hujajifunza, wakati huu ni mzuri sana kuweza kujifunza kuhusu kichanga chako kutoka kipindi cha ujauzito mpaka kuwa na mtoto jifunze kuhusu wiki ya kwanza ya mtoto wako kuzaliwa.

23. Jiandae kunyonyesha

Unavyojua zaidi kuhusu kunyonyesha, ndivyo itakavyokua rahisi kwa wewe kunyonyesha. Uliza mkunga wako kuhusu unyonyeshaji, mkunga wako atakujuza zaidi na itakusaidia sana.

24. Saidia kuleta uzazi kwa njia ya kawaida

Madaktari bado hawajajua nini kinasababisha uchungu wa uzazi, lakini wamama wengi wanasema kwamba ukitembea, ukifanya mapenzi au kula vyakula vyenye pilipili itasaidia kuleta uchungu mapema.