Mba ni nini?
Mba katika nywele ni ugonjwa wa ngozi unaowapata watu wengi. Hali hii husababisha kuwepo kwa vipande vidogo vidogo vyeupe vya ngozi kama ukurutu, ambavyo huweza kukudhalilisha. Usiwe na shaka! Tatizo hili linaweza kutatuliwa kwa matunzo mazuri ya ngozi na kichwa.
Kisayansi, kawaida ngozi hujimenya seli za ngozi ziliyozeeka, na hizi seli hupotea bila kugundulika. Vipande vidogo vya mba vinasababishwa na ongezeko la seli za ngozi katika kichwa, ongezeko hili husababisha pia ongezeko la seli za ngozi zilizozeeka kutolewa. Seli hizi zikikutana na mafuta kwenye nywele na kichwa, pamoja zinaonekana na kufanya mba.
Utagunduaje una mba kichwani?
Kubanduka kwa ngozi ya kichwa kwa kasi ni moja ya dalili ya mba katika kichwa chako. Kubanduka huku kwa ngozi kuna ambatana na kuwashwa kwa ngozi ya kichwa, ambapo inapelekea kuwepo kwa vipande vidogo vidogo vyeupe vya ngozi(ukurutu) kwenye kichwa, nywele na mabega.
Aina za mba wa kichwani
Mba katika kichwa ni hali inayowakuta watu wengi katika jamii zetu. Kuna aina mbili za mba katika kichwa:
- Mba wa kawaida/ wastani aina hii inaweza kutibika kwa matumizi ya shampoo, na tiba asili za kutengeneza nyumbani kama vile mafuta ya nazi na juisi ya alovera.
- Mba mkali au uliokithiri, aina hii ya mba katika kichwa inaambatana na kuwashwa kwa kichwa, kuvimba na uwepo wa mba wenye urefu sawa na nyweleza kichwani. Mba katika hatua hii unaweza kutibika kwa dawa zilizoshauriwaa na wataalamu wa afya.
Mba kichwani unasababishwa na nini?
Hakuna chanzo maalumu kinachojulikana cha mba katika kichwa, ila zipi sababu ambazo zinatajwa na watu kuwa vyanzo vya mba kichwani. Miongoni mwa visababishi vya mba katika kichwa ni kama:
Chakula: Ulaji wa vyakula vyenye mafuta, sukari na chumvi nyingi unaweza kusababisha mba kichwani. Pia ulaji wa vyakula vyenye maziwa vinaweza kuchangia kuwepo kwa mba kichwani.
Usafi: usafi duni wa kichwa na nywele ni moja ya sababu za kuwa na mba kichwani, ni vema kusafisha kichwa na nywele mara tatu mpaka nne kwa wiki.
Vyanzo vingine vya mba kichwani vinatajwa kuwa:
- Msongo wa mawazo
- Mabadiliko ya homoni
- Utumiaji wa vipodizi vya nywele sana kama vile jeli za kulaimisha nywele.
- Kuwa na ngozi ya mafuta sana au kavu sana
- Kurithi kutoka kwa mzazi.
- Utumiaji wa hali ya juu wa “chlorinated swimmimg pools”.
Matibabu ya mba wa kichwani
Mba unaweza kupotea ghafla bila matibabu au unaweza kuhitaji kutunza kichwa na nywele kwa kutumia shampoo iliyo na dawa. Mara nyingine mba katika kichwa unaweza kuchukua wiki nyingi kutibika. Baadhi ya matibabu ya mba wa kichwani yanaweza kuwa ya tiba asili au tiba ya kisasa. Inashauriwa zaidi kutumia tiba ya asili kutibu mba wa kichwani, mojawapo wa tiba hizo za asili ni kama:
Matumizi ya mafuta yakupika nyumbani ya nazi na juisi ya kutengeneza ya alovera. Juisi ya alovera inaweza kutumika kama shampoo ya kuosha kichwa na nywele na mafuta ya nazi kwaajili ya kulainisha ngozi na nywele.
Matumizi ya juisi ya limao, juisi ya kimao ina asidi ya citric inayoweza kushambulia fangasi zinazosababisha ukurutu wa ngozi ya kichwa na pia inasaidia kupandisha juu ngozi zilizokufa juu na kuweza kuzisafisha kwa urahisi. Kamua limao na upate juisi ambayo itatumika kusugua kichwani kisha suuza na maji,fanya hivi kila ukitaka kuosha nywele.
Utajikinga vipi usipate mba wa kichwani
Ni vema kchukua hatua ili kuzuia mba kichwani ili usifikie hatua ya hatari zaidi, yafuatayo ni baadhi ya mambo yanayoweza kufuatwa ili kupunguza au kutokomeza kabisa mba kichwani:
- Kula kawaida, mlo wenye afya ulio jumuisha matunda na mbogamboga kwa wingi. Punguza vyakula vyenye mafuta, sukari na chumvi kwa wingi.
- Safisha kichwa na nywele zako walau mara tatu mpaka nne kwa wiki, na suuza kwa maji mengi.
Jaribu tiba asili kwa nywele zako kama mafuta ya kupika nyumbani ya nazi pamoja na juisi ya alovera kutibu nywele zako.
Imepitiwa: Feb 2018
