Matumizi ya “drone” kusafirisha dawa
Katika karne hii ya ishirini na moja, maendeleo ya kiteknolojia ni makubwa sana kuliko baadhi yetu tunavyoweza kuamini. Dunia imefikia kwenye muongo wa mabadiliko makubwa ya kisayansi na teknolojia. Katika sekta ya usafiri, teknolojia pia imekua kwa haraka sana hivi punde.
“Drone” ni nini?
Kifaa kinachoitwa “drone” ni mfano wa ndege ndogo inayoweza kupaa na kusafiri bila kuwa na rubani ndani yake. Drones zinaweza kuwa na ukubwa tofauti tofauti kulingana na uwezo wake wa kufanya kazi. Vindege hivi vidogo huwa vinaendeshwa na muongozaji au rubani ambaye huwa anatumia kompyuta au simu ya mkononi iliyounganishwa na mtandao na GPS ya drone husika.
Matumizi mbalimbali ya “drones”
Matumizi ya drones yapo ya aina mbalimbali. Kwa muda mrefu drone zimekuwa zikitumika kuchukua picha au video za maeneo husika kwa kupiga picha zikiwa angani. Ila pia zimekuwa zikitumiwa na wataalamu wa ardhi kuweza kupima na kutengeneza ramani za mashamba, ranchi na pia hifadhi za mali asili. Kwa baadhi ya nchi zilizoendelea matumizi ya drone yamekua na hutumika pia na majeshi ya ulinzi na usalama kwa matumizi mbalimbali.
Matumizi ya “drone” kusafirisha mizigo
Ndani ya miaka mitano iliyopita kampuni kubwa duniani kwa uuzaji wa bidhaa mbalimbali ya Amazon na kampuni za usafirishaji kama UPS, FEDEX na DHL zimekuwa zikitafiti njia rahisi, salama na ya haraka zaidi kuweza kuifikisha mizigo sehemu husika kwa kutumia drones. Matatizo kadhaa yameorodheshwa ikiwa ni changamoto zinazoweza kujitokeza katika aina hii ya usafiri. Kwanza ni usalama wa anga inayotumiwa na ndege za kawaida za abiria na mizigo. Ukizingatia kuwa “drones” zenye uwezo wa kupaa na kufikia au kuweza kukutana na ndege za kawaida, hali ya usalama lazima itakuwa ni changamoto. Changamoto ya pili ni usalama wa matumizi ya drones kufanya uhalifu wa aina nyingine. Kwa mfano mapema mwaka 2016 watu wasiojulikana walifanikiwa kusafirisha na kufikisha madawa ya kulevya kwenye jela moja huko Uingereza. Pia kuna changamoto nyingine kama namna drone itakavyoweza kuutua mzigo baada ya kuufikisha kwenye anuani husika. Pamoja na changamoto hizi ni ukweli usiofichika kwamba miaka michche ijayo tutashuhudia matumizi makubwa zaidi na kwa wingi zaidi ya drone katika sekta mbalimbali.
Matumizi ya drone kusafirisha dawa
Nchini Rwanda, matumizi ya drone kwenye sekta ya afya yalianza rasmi mwaka 2016 baada ya serikali ya Rwanda kwa kushirikiana na kampuni ya kimarekani ya ZIPLINE walianza shughuli za usafirishaji wa damu na madawa au vifaa tiba muhimu kuweza kuzifikia hospitali zilizopo kijijini. Ifahamike kwamba kwa nchi kama Rwanda yenye miundombinu haba ya usafiri vijijini inaweza kuchukua hadi masaa manne kwa gari kufikisha bidhaa kama damu inayohitajika kwa dharura kutoka hospitali moja kwenda nyingine. Teknolojia ya kutumia drone inaweza kufanikisha safari hii kwa muda wa dakika 15 pekee.
Nchi ya Rwanda imekuwa ya kwanza Afrika na inawezekana ya kwanza duniani kuanza kuruhusu matumizi ya drone kwa usafirishaji wa bidhaa mbalimbali. Matumizi ya drone yamepokelewa tofauti na nchi mbalimbali duniani, nyingine zikihitaji mlolongo wa vibali na sheria za kuweza kusimamia shughuli zake huku nchi nyingine kama Morocco, Kenya na Uganda wamezuia utumiani wa drone katika shughuli mbalimbali na sheria kali zinasimamia hili. Nchini Ghana watumiaji wa drone wanaweza wakafungwa kifungo cha hadi miaka 30 kama hawataandikisha “drones” zao.
Miaka ijayo
Ni sahihi kukubali kuwa miaka michache ijayo teknolojia na matumizi ya drones na vifaa vingine vitakavyogundulika itakuwa sio hiari tena ila ni lazima kwani matumizi yake yatakuwa salama zaidi na bei rahisi kulinganisha na njia mbadala. Ni wakati mzuri sasa kwa serikali na nchi za bara la Afrika kuandaa na kutengeneza miswada na sheria zitakazowezesha serikali kuwa tayari kukumbatia teknolojia mbalimbali zinazokuja na kutoa mwongozo haraka iwezekanavyo. Kitendo cha kufungia au kukataza matumizi fulani ya teknolojia kadiri zinavyobuniwa ni kudorosha na kurudisha nyuma ubunifu na maendeleo ya nchi husika katika karne hii ya uchuni wa kidigitali.
Imepitiwa: 24 July 2017
